Chú thích Trận_Bắc_Ninh_(1884)

  1. Thành xây 6 cạnh nhưng chỉ mở có 4 cửa, bởi ảnh hưởng thuyết phong thủy.
  2. Lung Chang, Yueh-nan yu Chung-fa chan-cheng [越南與中法戰爭, Vietnam and the Sino-French War] (Taipei, 1993), tr. 207–08
  3. Ghi theo GS. Giàu. Việt sử tân biên ghi tên là Châu Phú. Không biết đây là hai người hay chỉ là một.
  4. Ghi theo Trần Văn Giàu. Sách Lịch sử Việt Nam (1858-cuối XIX) ghi 22.000. Cùng đề tài, ở Wiki tiếng Anh ghi 10.000 lính Trung Quốc và 3.000 lính Cờ Đen. Nhưng theo sử Việt đã dẫn, quân Cờ Đen của Lưu Vĩnh Phúc không tham gia trận này.
  5. Ghi theo Phạm văn Sơn. Trần Văn Giàu ghi 6.000, còn sách Lịch sử Việt Nam (1858-cuối XIX) ghi 6.500 quân.
  6. Đại Nam thực lục chính biên. Sử quan triều Nguyễn.
  7. Những kỷ niệm về sự chiếm đóng xứ Bắc Kỳ, R. Các-tơ-rông
  8. Xuân Hòa nằm trong huyện Quế Võ
  9. Vùng núi Trung Sơn bảo vệ ngoại vi Bắc Ninh
  10. Làng Cung Kiện thuộc xã Nhân Hòa, huyện Quế Võ
  11. Thomazi, Histoire militaire, pp. 77–78
  12. Núi Lãm Sơn có chùa Dạm thuộc xã Nam Sơn, huyện Quế Võ
  13. Núi Con Rùa nằm ở phía Nam chùa Dạm
  14. Lược kể theo Tổng tập (tập I), Lịch sử Việt Nam (1858-cuối XIX) và bản đồ trận đánh (xem ảnh).
  15. Thomazi, A., La conquête de l'Indochine (Paris, 1934)
  16. Không làm tròn nhiệm vụ ở Bắc Kỳ, tướng Hoàng Quế Lan bị triều đình nhà Thanh xử uống thuốc độc chết (ghi chú của GS. Giàu).

Liên quan